Faqja 14-15

E ardhmja e Kosovës diskutohet në Washington
Barry Wood
Uashington

Ndërsa Kombet e Bashkuara janë përgatitur të fillojnë të premten diskutimet rreth mundësisë së nisjes së procesit për statusin përfundimtar të Kosovës, një komision ekspertësh diskutoi në Qendrën Woodrow Wilson në Washington mbi të ardhmen e Kosovës dhe të Ballkanit perëndimor. Folësit theksuan nevojën për integrimin e gjithë rajonit në Bashkimin Europian.
Eksperti i Departamentit amerikan të Shtetit për çështje ballkanike, Charles English, tha se Shtetet e Bashkuara shpresojnë se OKB-ja do të ndërmarrë një shqyrtim të përgjithshëm që mund të çojë në fillimin në muajin shtator të negociatave mbi statusin përfundimtar të Kosovës.
Shqiptarët e Kosovës të cilët përbëjnë 90 për qind të popullsisë së saj, kërkojnë pavarësinë. Serbia e kundërshton atë. Procesi i shqyrtimit do të vlerësojë përparimin e administratës së zgjedhur të Kosovës në përmbushjen e standardeve perëndimore të qeverisjes.
Duke folur hollësisht rreth një nisme politike të shpallur javën e kaluar nga ndihmës-sekretari i shtetit Nik Burns, zoti English tha se qeveria e Kosovës ende nuk ka arritur të garantojë sigurinë e qytetarëve të saj joshqiptarë, shumica e të cilëve janë të ngujuar nëpër enklava të mbrojtura nga paqeruajtësit e Natos. Ai tha se duhet të bëhet më shumë për të inkurajuar refugjatët serbë të kthehen në Kosovë.
Zoti English theksoi se nëse vlerësimi i OKB-së është pozitiv, Washingtoni do të sugjerojë që diplomatë të lartë europianë të ngarkohen me zhvillimin e negociatave mbi statusin përfundimtar.
“Statusi i Kosovës, e ardhmja e Kosovës është në Europë, jo vetëm e Kosovës por edhe ajo e Serbisë dhe Malit të Zi. Është nevoja që Kosova si edhe unioni Serbi-Mali i Zi ta kuptojnë se zgjidhja e vërtetë e statusit varet më pak nga marrëdhëniet midis Beogradit e Prishtinës e shumë më tepër nga marrëdhëniet e tyre prëkatëse me Brukselin”.
Brus Xheksoni, ish zyrtari amerikan i zbulimit i cili kryeson organizatën joqeveritare të quajtur Projekti mbi Demokracitë Kalimtare, pajtohet se negociatat për statusin përfundimtar të Kosovës duhet të fillojnë këtë vit. Zoti Xhekson tha se statuskuoja nuk është më e prështatshme për rajonin e trazuar të Ballkanit. Për të shmangur kthimin në nacionalizëm dhe konflikt, tha ai, i gjithë rajoni duhet të futet menjëherë në rrugën drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian. Njerëzit e këtij rajoni, theksoi ai, duhet të kenë një pikësynim në jetën e tyre.
“Ky është një proces shumëvjeçar, fillimi i negociatave për statusin përfundimtar në vitin 2005, një takim përfundimtar i nivelit të lartë i Bashkimit Europian në vitin 2006, dhe pikësynimin që deri vitin 2014 të gjitha vendet e rajonit të jenë anëtare të Natos dhe të Bashkimit Europian".
Sllovenia është e vetmja ish republikë jugosllave që është pranuar në Bashkimin Europian. Është në plan që Bullgaria dhe Rumania të hyjnë në radhët e bllokut në fillim të vitit 2007 dhe Kroacia mund të anëtarësohet dy vjet më pas.
Zoti Xhekson mendon se hendeku i madh midis Beogradit dhe Prishtinës mbi pavarësinë e Kosovës mund të ngushtohet nga mundësitë për anëtarësim në Bashkimin Europian.
“Mendoj se shumë anëtarë të elitës në Beograd, tha zoti Xhekson, e kuptojnë se krijimi i një Serbie të themeltë pa Kosovën dhe pa Malin e Zi është gjëja më e mirë për vendin e tyre. Ata do të hynin në radhët e Bashkimit Europian brenda ditës. Dhe pastaj, theksoi ai, Serbia do të pasohet nga Mali i Zi dhe Kosova”.
Zoti Xhekson paralajmëroi se angazhimi konstruktiv perëndimor dhjetë vjeçar në Ballkan mund të dështojë në fund të fundit pa udhëheqje të guximëshme për integrimin e plotë të rajonit në institucionet euro atlantike.

Intervistë për Radion “Europa e Lirë” e analistit për çështje ekonomike Ibrahim Rexhepi

Si mund të luftohet kriminaliteti ekonomik në Kosovë

Zoti Rexhepi, sa konsideroni se në Kosovë është luftuar apo po luftohet krimi ekonomik, i cili vazhdimisht gjendet në prioritetet e para të institucioneve të Kosovës, por edhe atyre ndërkombëtare?
Në formë deklarative ka luftë dhe ka përpjekje për t'iu kundërvënë kriminalitetit ekonomik, por në fakt ajo nuk vërehet, nuk hetohet, nuk preket. E ndoshta problemi censurë është aty, sepse mungon mekanizmi qoftë vendor, qoftë ndërkombëtar, i cili me këmbëngulje dhe me kompetenca të plota i kundërvihet kriminalitetit ekonomik.

Në Kosovë gjatë këtyre viteve të fundit megjithatë janë hapur shumë procese, qoftë ndaj personave, apo kompanive të ndryshme. Si rrjedhojë, sa vlerësoni se këto procese kanë arritur të marrin përgjigjen adekuate nga organet kompetente?
Realisht të flasim që nga viti 1999 e deri tani, së paku dihet se një proces gjyqësor ka përfunduar dhe ka vendimin përfundimtar rreth keqpërdorimeve në ekonomi. Është fjala për zotin Joe Truschler, i cili është gjykuar në Gjermani, ku realisht vlerësoj se shteti ligjor është shumë më funksional, shumë më efikas, e që ka të bëjë për keqpërdorimet në Kosovë, gjatë kohës ku ai ka qenë manaxher në divizionin e Energjetikës, përkatësisht në KEK. Mirëpo në Kosovë unë nuk di rast tjetër, për të cilin mund të thuhet se ka filluar një proces dhe ka shkuar deri në fund e janë zbardhur të gjitha problemet. Ka patur shumë emra, shumë kompani të përfolura, se ka keqpërdorime, ka kriminalitet, por në fakt gjithshka mbetet e mjegullt, gjithshka mbetet e pazbardhur, qoftë nga mekanizmat e hetuesisë, apo edhe prej proceseve të zakonshme gjyqësore.

Zoti Rexhepi, ju përmendët mekanizmat adekuatë, ndërkohë që vendorët vazhdimisht ankohen edhe për mungesë kompetencash. Sa mendoni se këto dy komponente mund të ndihmojnë në shtimin e efikasitetit kur flitet për luftimin e krimit ekonomik?
Në fakt mund të thuhet që është edhe mungesa e kompetencave, mungesa e një mekanizmi ligjor, e një mekanizmi institucional, i cili do të ishte shumë më agresiv në këtë problem, në këtë çështje. Por problemi më i madh qëndron tek vetë njeriu, qoftë tek qytetari, qoftë tek manaxheri në ndërmarrje, ose tek lideri politik. Ata duhet të jenë të bindur së pari që shteti nuk ndërtohet me kriminalitet ekonomik, nuk ndërtohet me mafjozllëqe, e atëhere është lufta shumë më e lehtë. Problemi është duke u avancuar, duke u ngritur. Nuk kemi shumë pse të flasim keqpërdorimet në administratën lokale, për keqpërdorimet e një sportelisti, apo një punëtori supozojmë në mjeksi apo diku tjetër. Shqetësuese është se krimi po ngrihet gjithnjë e më lart në hierarkinë, piramidën e pushtetit qoftë politik, ashtu dhe pushtetit ekonomik.

Intervistoi Zijadin Gashi

Pse duhet spastrimi politik në Kosovë

Nga Skënder Limani

Shumë sisteme janë provuar në Kosovë, nga më të ndryshmet. E kam fjalën për sisteme politike, përveç sistemeve tjera. Që nga komunizmi, diktatura, socializmi, e së voni edhe parlamentarizimi. Në të gjitha këto sisteme, është interesante së të gjithë bartësit e tyre flisnin për demokraci, pra, gjuha dhe njerëzit nuk ndërronin.
Këta lloj njerëzish, pra, politikanësh, vazhdojnë edhe sot punën e tyre në Kosovë, me pozita të njëjta. Dy gjëra që praktikisht kanë ndërruar në ndërkohë janë se shumica e këtyre politikanëve janë ndërruar nga familjarët e tyre, pra, janë plakur dhe fizikisht ata nuk janë të pranishëm më në skenën politike dhe disa nga ta më nuk janë më në mesin e të gjallëve, por megjithatë, ‘idetë’ e tyre vazhdojnë të mbesin të njëjta, pra, të pranishme.
Rezultatet e punës ose e punëve të tyre janë po të njëjta dhe se kalimi i viteve dhe ndërrimet që vijnë e shkojnë me vitet për ta nuk kanë rëndësi, nuk lënë asnjë gjurmë: të gjithë kanë vetura, shumë shtëpi e banesa, villa dhe beneficione të tjera familjare.
Dhe nga ky aspekt ata janë mjaft të suksesshëm. Bile disa politikanë perëndimorë edhe iu marrin lakmi. Ndërsa ata vazhdojnë të thirren në atë se këto beneficione vijnë si rezultat i punës ose i punëve të tyre. Nejse!
Kjo situatë duhet të ndërpritet! Ose duhet të vazhdojmë përpara, e që nuk është lehtë, ose duhet të kthehemi nga jemi nisur. Me kthimin prapa, pra, me kohën prapa, të kthehet edhe Sllobodan Millosheviçi.
Pas kësaj, gjërat do të ishin më të qarta dhe vendimet për çkado do të merreshin me lehtë, që do të thotë se do të kishte komunikim mes njerëzve të kategorive të ndryshme, besim të ndërsjellë, respekt, sjellje të hijshme, qëndrime konstruktive, si dhe punë më dinamike, dhe e gjithë kjo do të rezultonte me rezultate më pozitive në zhvillimin e shoqërisë sonë.
Dhe do të kishim një synim të përbashkët: mposhtjen e armikut! Ose të vazhdojmë përpara, që do të thotë, të merren vendime që do të ndërronin situatën politike në Kosovë, e me këtë edhe njerëzit, pra, bartësit e atyre ideve si më sipër. Të atyre ideve të cilat gjithmonë po vazhdojnë të funksionojnë në Kosovë, pa marr parasyshë ndërrimet politike globale në aspektin pozitiv.
E kjo praktikisht do të thotë që gjuha e politikanëve të fillohet të zbatohet, pra, demokracia për të cilën na flasin. Kjo punë nuk është aspak e lehtë. Ata që e kanë provuar demokracinë e një shteti, cfarëdo qoftë ai shtet ose ajo demokraci, e dinë se për cfarë po flas.
Demokracia ngrihet mbi parimet e zhvillimit kombëtar, pra, traditës, kulturës, dokeve e tekeve, ligjeve e zakoneve kombëtare të shtetit përkatës, në këtë rast, të Kosovës. Ne jemi të pasur nga tradita e kultura. Kjo nuk është asgjë e re. Andaj ajo se cfarë duhet të bëhet është që e gjithë ajo kulturë dhe traditë të fillohet të zbatohet në praktikë.
Gjëja e parë që duhet të bëhet për arritjen e kësaj është ‘spastrimi politik’ i atyre njerëzve që flasin për demokraci e përfitojnë personalisht, si, psh: përmes tenderave, si rast më konkret, sepse tenderi është mënyra më efikase që nga paslufta, për t’u pasuruar brenda orësh. Është gati njëjtë sikurse të shesës drogë diku në perëndim. Vetëm se shpërndarësit por edhe përdoruesit e drogës gjithkund luftohen, bile disa nga ta përfundojnë edhe në karrige elektrike, sipas ligjit.
Përdorimi i dhunës ligjore ndaj keqbërësve është mënyra e vetme për luftimin e së keqes, sic kishin thënë filozofët. Dhuna që nënkupton arrestimin e të gjithë atyre që edhe dyshohen për keqpërdorime parash, sidomos të parave publike, që vijnë nga ne, tatimpaguesit. Sepse kjo do të ishte tregues i qartë se në Kosovë po zbatohet demokracia, andaj edhe mirëqenia njerëzore.
Është supozuar se situata politike si para vitit 1999 do të ndërrohej në Kosovë, saktësisht që nga 13 qershori i vitit 1999. Por kjo nuk ndodhi. Ajo që ndodhi është se vetëm u ndërruan fizikisht politikanët ndërsa idetë mbetën të njëjta.
Edhe një herë, kjo situatë duhet të ndërrohet. Varet nga ne se si do ta kryejmë këtë punë, nëse do ta kryejmë. Këtu nuk do të ketë ndihmë praktike ndërkombëtare. Kjo tashmë është ashiqare. Prania ndërkombëtare ka tjetër karakter në Kosovë. Ata që ende nuk e mësuan këtë duhet të largohen nga politika. Ndërsa neve na mbetet që të gjejmë njerëzit e duhur në vendin e duhur, sic thuhet. Kaq!
“trepca.net”

Ali Ohri, një ikonë e gjallë e monarkisë shqiptare

Ali Ohri është një ikonë e gjallë e monarkisë, kujtimet e së cilës e kanë ushqyer qysh kur ishte ende adoleshent, e deri tani në pleqërinë e thellë, kur po mbush 85 vjeç. Ishte vetëm 16 vjeç, maturant në gjimnazin e Tiranës, kur e takon për herë të parë Mbretin Zog, në Pallatin e Motrave të Mbretit, kur ai po dilte i shoqëruar nga pricesha Adile. Aliu ishte ulur në sallon dhe, kur Naltmadhnia e Tij, Mbreti i Shqiptarëve, kalon aty pranë, maturanti ngrihet në këmbë për ta nderuar. “Ç’është ky djalë Adile?”, e pyeti ai të motrën. “Është djali i Xhenanit”, iu përgjigj princesha. Xhenani ishte e ëma e Aliut. Ajo me Zogun ishin kushërinj të dytë (babai i Zogut, Xhemal Pasha me babanë e nënës së Ali Ohrit, Xhenanin, ishin kushërinj të parë).

Mbreti e përqafoi dhe, pasi e pyeti se në çfarë klase ishte dhe si shkonte me mësime, i tha: “Do të të çoj në shkollën ushtarake në Itali. Të dua në Gardën time”. Pastaj, duke e parë gjimazistin energjik në sy, Naltmadhnia e Tij, shtoi: “Por kujdes, se mos më turpëron!” Ali Ohri, jo vetëm që nuk e turpëroi Mbretin, por gjithë jetën ruajti imazhin e tij dhe të shtetit që ai krijoi, në një nga kohët e vetme të historisë së këtij vendi, kur shteti dhe shqiptarët kanë qenë në unison të plotë. Që atëhere kanë kaluar rreth 70 vjet, por idealizmi i jetës së Ali Ohrit ka mbetur i lidhur ngushtë me vizionin monarkist dhe ëndrrën e kulluar të rikthimit të Mbretërisë.

Megjithë këmbënguljen e të atit që Aliu të mos shkonte në shkollën ushtarake në Itali, kur i biri i tha se: “Ky është urdhri i Mbretit”, u dorëzua. Atë natë, në shtëpinë e tyre kishte ardhur Xhemal Aranitasi, Komandanti i Përgjithshëm i Ushtrisë, shok i ngushtë me babain e Aliut, Izetin, qysh në bangat e shkollës, në Manastir. Kur Izeti pranoi që i biri të zbatonte “urdhrin” e Mbretit, ministri i Mbrojtjes, i ngazëllyer tha: “Aliu do të bëhet një ushtarak i shkëlqyer i Gardës mbretërore”.

Kur hyri Italia në Shqipëri, Aliu ishte akoma në Milano, duke vazhduar studimet në shkallët e hierarkisë së shkollimit ushtarak. Në verën e vitit 1939, kur qe kthyer me pushime, një natë, i thotë babait: “Nuk do të shkoj më në Itali. Ç’kuptim ka të vazhdoj atë shkollë ku mua më ka dërguar Mbreti?”. “Dëgjo, bir, iu përgjigj babai, atëherë kur shkove në shkollë, nuk doja unë, doje ti. Tani nuk do ti, por dua unë. Nuk është çeshtje dëshire bir, por me këtë rrugë që kanë nisur Gjermania dhe Italia, lufta është te pragu i derës. Por Gjermania dhe Italia si shtete me prapavija të dobëta do ta humbasin luftën. Shqipëria do të bëhet prap si ka qenë dhe atëhere do të ketë nevojë për ofiecerë të shkolluar”. Kështu Aliu vazhdoi shkollën, të cilën e mbaroi në vitin 1942.

Kthehet në Shqipëri dhe, meqë arma e kavalerisë të cilën ai kishte zgjedhur, nuk ekzistonte, emërohet në një repart italian. Pas kapitullimit të Italisë, në shkurt-mars 1943, hyn në kontakte me Abas Kupin, liderin historik të Legalitetit që do të krijohej pak kohë më vonë. Me krijimin e kësaj organizate politike, caktohet në një funksion mjaft delikat dhe të besueshëm, duke marrë pjesë edhe në njësitet e armatosura, në aksionet e shumta luftarake, që kreu Legaliteti kundër gjermanëve.

Pas Luftës së Dytë Botërore, kur fitimtarët erdhën duke shkelur mbi pellgje gjaku nacionalistësh dhe idealistësh të progresit kombëtar, si specialist pasionant, e mobilizuan për të krijuar repartet e kavalerisë, deri në vitin 1947, kur e nxjerrin në lirim.

Në vitin 1949, nisi ora e provës së genocidit komunist edhe mbi këtë kalorës të palodhur të idealit kombëtar, një oficer i shkolluar në Perëndim, ëndrra më e qëndrueshme e të cilit ishte dhe mbeti liria e vendit të tij. Ishte data 30 qershor, kur një eskortë e policisë sekrete shqiptare e arrestojnë në Shkodër dhe e përcjellin për në Tiranë, me një akuzë absurde: Tentativë arratisje! “Këtë akuzë, - deklaron z. Ohri, nuk e kam pranuar as në kohën e izolimit dhe të presioneve unikale, as në gjyq, as në burgun politik dhe as tani”.

Gjyqtarët komunistë të veshur me toga të kuqe, të indoktrinuar deri në palcë, e dënojnë me 8 vjet burg politik dhe 5 vjet pa të drejtë vote. Kryen 5 vjet burg politik, pa llogaritur pasojat mbi familjarët e tij, mbi fëmijët, bashkëshorten dhe rrethin e tij familjar.

Pas burgut, Aliu iu nënshtrua punës në profesione të ndryshme, pa asnjë lidhje me njëri-tjetrin dhe pa asnjë lidhje me formimin e tij ushtarak, në një nga Akademitë më prestigjioze të Perëndimit, në Milano të Italisë, ku kishte studiuar me interesimin e drejtpërdrejtë të mbretit Zog. Ushtroi detyrën e zooteknikut, punoi në sektorin e rritjes dhe mbarështrimit të kuajve, meqenëse ka dhe një diplomë si hipolog (studiues kali), dha mësim si pedagog i jashtëm në Fakultetin e Veterinarisë dhe të Zooteknisë në Universitetin Bujqësor të Kamzës dhe në çdo hap të jetës e të punës e ka karakterizuar ndershmëria, pasioni për punën dhe dashuria për njerëzit, idealizmi i vizioneve monarkiste me të cilat është ushqyer që fëmijë. Del në pension në vitin 1981, në kulmin e energjive dhe të pasioneve, të cilat ia ndërpreu burgu politik i komunizmit, duke ushtruar tërë arsenalin e dhunës mbi të dhe familjarët e tij.

“Mbi klasën tonë të lidhur tradicionalisht me familjet e mëdha, bajraqet, etj., komunizmi përdori të gjitha mjetet, të gjitha ingranazhet për të na nëpërkëmbur dhe gjunjëzuar, por nuk ia doli mbanë” - thotë Ali Ohri, 85 vjeçari chambelain i Oborrit Mbretëror Shqiptar, komandant i Gardës Mbretërore dhe Këshilltari personal i Mbreti Leka I Zogu, me të cilin e lidh një histori e tërë dhe për të cilin ai ndihet i obliguar deri në fund të jetës.

Ali Ohri, megjithë peshën e viteve mbi supe, ndihet krejt i ri dhe energjik, duke ndjekur të gjitha veprimtaritë e Oborrit Mbretëtor dhe të LZHK, duke besuar me tërë forcën e shpirtit dhe të mendjes në fitoren e kësaj alternative të fuqishme, e cila synon ta shkëpus vendin nga darët e këtij tranzicioni të mbrapshtë, në zgrip të humbëtirës ekonomike, sociale, dhe politike.

Ikona e gjallë e monarkisë shqiptare, e këtij konstitucioni madhor të vetëdijes kombëtare, të rrethuar barabarisht në një nga “rrethimet demokratike” të radhës, shpreson se shqiptarët më në fund do të kenë fatin të shohin të ulur në Fronin Mbretëror Leka Zogun dhe familjen mbretëore në vendin që i takon.

“Tradita”